whym;a ld,.=K ;;ajh
ksid ñh.sh .Kk 58g k.S''
132la‌ w;=reoka''
414627la‌ mSvdjg''
iïmQ¾K jd¾;dj fukak''

Èjhsfka m<d;a oyhl" Èia‌;%sla‌l úis follg Èk lsysmhla‌ ;sia‌fia n,md we;s wêl jeis" kdhheï yd .xj;=r iys; whym;a ld,.=K ;;a;ajh fya;=fjka Bfha ^19 jeksod& ijia‌ jk úg mqoa.,hka mkia‌ wgfokl= ^58& ñhf.dia‌" tlish ;sia‌fookl= ^132& w;=reokaj ;j;a mqoa.,hka úiswg fokl= ;=jd, ,nd we;s nj wdmod l<ukdlrK uOHia‌:dkh i|yka lrhs'

w;=reoka jQjka w;rg wrKdhl m%foaYfha 128 fokl= we;=<;a nj wdmod l<ukdlrK uOHia‌:dkh mjihs' mjq,a wkQwgoyia‌ ye;a;Eyhlg wh;a mqoa.,hka ydr,la‌I ody;royia‌ yhish úisy;a fokl= ^414627& Bfha ^19 jeksod& jk úg mSvdjg m;aj isá nj tu uOHia‌:dkh i|yka lf<ah'

tu msßfika wj;ekajQ mjq,a yegtla‌oyia‌ ;=kaish wiQfollg ^61382& wh;a mqoa.,hka ;=ka,la‍I yhoyia‌ y;aish ye;a;E;=ka fokl= ^306773& wj;eka l|jqre mkaish wkQy;rlg ^594& fhduqlr we;ehso wdmod l<ukdlrK uOHia‌:dkfha wOHla‍I udOH m%ldYl m%§ma fldämams,s uy;d lshd isáfhah'

fuu whym;a ld,.=K ;;a;ajh ksid ksjdi foiSh wiQwgla‌ ^288& mQ¾K jYfhkao" ;j;a ksjdi ;=kaoyia‌ mkia‌y;la‌ ^3057& w¾O jYfhkao ydksù we;s nj ta uy;d i|yka lf<ah'

fuu whym;a ld,.=K ;;a;ajfhka jeäu n,mEula‌ t,a,ù we;af;a nia‌kdysr m<d;g jk w;r Bfha ^19 od& ijia‌ jk úg tys mjq,a yegy;aoyia‌ tlish yeg mylg wh;a mqoa.,hka ;=ka,la‌I ody;aoyia‌ mia‌fofkla‌ mSvdjg m;aj isá;s'

fld<U Èia‌;%sla‌lfha tla‌,la‍I ye;a;Eoyia‌ foiSh ;sia‌;=ka fokl=o" .ïmy Èia‌;%sla‌lfha tla‌,la‌I úisfooyia‌ foiSh ;sia‌fofokl= iy l¿;r Èia‌;%sla‌lfha kjoyia‌ foiSh y;<sia‌ fofofkla‌o tfia mSvdjg m;aj isá;s'

fld<U Èia‌;%sla‌lfha jeäu msßila‌ mSvdjg m;aj we;s m%dfoaYSh f,alï fldÜ‌Gdih jkafka fldf<dkakdj jk w;r tys mqoa.,hka wkQy;royia‌ tlish mkia‌ tla‌ fokl= mSvdjg m;aù we;'

le,Ksfha my;a ìï ish,a,u hgfj,d

le,Ks .Õ msgdr .e,Su ksid le,Ks .x.d ñáhdjf;a my;a ìï ish,a, mdfya hgù ;snQ w;r fï fya;=fjka ck Ôú;hg oeä n,mEula‌ t,a,ù ;sìKs' fld<U - kqjr ud¾.fha oeä jdyk ;onohla‌ ygf.k ;snQ w;r wj;ekajQ ck;dj mE,shf.dv md,u u; ;djld,sl ksjdi bÈlr kjd;ekaf.k isá;s'

le,Ks .fÕa c,Odrd m%foaYhkag Bfha j¾Idj weo fkdjegqKfyd;a wo ^20 jeksod& jk úg mj;sk .xj;=r ;;a;ajh l%ufhka wvqjkq we;ehs jdßud¾. fomd¾;fïka;=fõ jevn,k wOHla‍I ckrd,a à' mS' w,aúia‌ uy;d mejiSh'

le,Ks .fÕa c, uÜ‌gu wä 7'6 g k.S

Bfha le,Ks .fÕa c, uÜ‌gu kd.,.ïùÈfha c, udmlhg wkqj wä 7'6 la‌ jYfhka jd¾;d jQ nj;a fuh úYd, .xj;=r ;;a;ajhla‌ nj;a fyf;u lshd isáfhah'

1989 ka miq le,Ks .fÕa c, uÜ‌gu fumuK by< .sh m<uq wjia‌:dj fuh nj;a w,aúia‌ uy;d i|yka lf<ah'

jeõ 15 la‌ jdka ouhs

jeõ myf<djla‌ Bfha jk úg;a jdka ouñka ;sfnk nj lS w,aúia‌ uy;d wkqrdOmqr Èia‌;%sla‌lfha kqjrjefõ jdka fodrgq 4 la‌ wä 4 la‌ ne.skao" uylkordj jefõ fodrgq folla‌ wä ;=k ne.skao" uyú,ÉÑh wä fol ne.skao" rdcdx.kh jefõ fodrgq 10 la‌ wä wg ne.skao" yqre¿ jefõ wÕ,a ;=k ne.skao" wx.uqj c,dYfha fodrgq 2 la‌ wä 8 ne.skao jdka ouk nj fyf;u lSfõh'

tfiau l=reKE., oeÿre Tfha fodrgq 5 la‌ wä my ne.skao ;j;a fodrgq folla‌ wä ;=k ne.skao mq;a;,u Èia‌;%sla‌lfha ;ífndaj c,dYfha fodrgq yhla‌ wä ;=k ne.skao" bÕsKsñáh c,dYfha fodrgq 2 la‌ wä ;=k ne.skao ;j;a fodrgq 2 la‌ wä fol ne.ska iy tys ;j;a fodrgqjla‌ wä tl ne.skao újD; lr we;s nj;a w,aúia‌ uy;d i|yka lf<ah'

;%sl=Kdu,h Èia‌;%sla‌lfha udú,awdre c,dYfha fodrgq 2 la‌ wä oyh ne.skao ;%sl=Kdu,h Èia‌;%sla‌lfha ckrxck jefõ wäh ne.ska o fmßhuvqj jej wÕ,a y;r ne.skao jdka we< wÕ,a y;r ne.ska o uykqjr Èia‌;%sla‌lfha kd,kao jefõ fodrgq 2 la‌ wä fol ne.ska o újD; lr we;s nj fyf;u jeäÿrg;a mejeiSh'

Èia‌;%sla‌l 7 l kdh yd lKa‌ä lvd jeàfï wjodkula‌

j¾Idj ;j ÿrg;a meje;shfyd;a Èia‌;%sla‌l y;l kdh hdfï yd lKa‌ä lvdjeàfï wjodku mj;sk nj cd;sl f.dvke.s,s m¾fhaIK ixúOdkfha kdhheï wOHhk wxY m%OdkS wd¾' tï' tia‌' nKa‌vdr uy;d Bfha ^19 jeksod& iji ,Èjhsk,g mejeiSh'

uykqjr" r;akmqrh" l=reKE.," kqjrt<sh" lE.,a," ud;f,a yd l¿;r tu Èia‌;%sla‌l y; fõ'

Bfha fmrjre 8'30 ka wjika jQ meh 24 ;=< jeäu j¾Idj wdKuvqj m%foaYfhka jd¾;d jQ nj;a th ñ,sóg¾ 46'5 l w.hla‌ .;a nj;a ld,.=K úoHd fomd¾;fïka;=fõ wOHla‍I ckrd,a ,,s;a pkao%md, uy;d i|yka lf<ah'

ñysoka jQ whf.a isrere fiùug jeia‌fika ndOd

wrKdhl t<Õmsáh rduir lkao kdh hdu ksid ish ksjdi 66 la‌ ;=< mKmsákau ñysoka jQ 100 lg wêl msßilf.a ^ks, jYfhka fï iïnkaOfhka ksYaÑ; ixLHd fï jkf;la‌ ,eî ke;'& u< isrere fiùfï lghq;=j,g whym;a ld,.=Ksl ;;a;ajh fya;=fjka ksr;=rej ndOd meñK we;'

fï uyd fÄojdplh ksid mK msákau ñysoka jQ 17 lf.a u< isrere oeä wmyiq;d uOHfha iyk lKa‌vdhï u.ska fmf¾od ^18 od& fidhd .kq ,enQ w;r kdh hefï wdikakfha wkQkjfhka Èú .,jd.;a oi fofkla‌ fï jkúg lE.,a, udjke,a, frday,aj, m%;sldr ,nñka isá;s'

nq,;a fldyqmsáfhka isrere 10 la‌ yuqfõ

nq,;afldyqmsáh" lÆmykj;a; m%foaYfha miq.sh wÕyrejdod isÿ jQ kdhhefuka w;=reokaj isá 16 ka 10 fokl=f.a isrere hqo yuqodj úiska Bfha ^19 od& jk úg fidhd f.k ;sfí' fmf¾od iji isrere 5 la‌ o Bfha oyj,a jkúg ;j;a isrere 5 la‌ o fidhd f.k ;sfí'

uy jeia‌i;a iu. oeÿreTh fld,uqKq Th - ldrUqTh we;=¿ we< fod< .x.d msÍ msgdr .e,Su fya;=fjka ìx.sßh m%dfoaYSh f,alï fldÜ‌Gdifha .,ajej - fud,t<sh - .egq,dj - my< ;,ïfmd< - fldai.u ú,;a;j - W!rdfmd;a; - udWkdj - fndaj;a; - n%yauKhd.u - uQl,kafyak - jÿ/ia‌i - f;darìÉÑh we;=¿ .%dufiajd jiï 13 l mjq,a 456 l mqoa.,hka 1500 lg muK Wkaysá;eka wysñj mj;S'

ksú;s., ksjdi 8 lg ydks

j¾Idj fya;= fldg f.k fï jkúg ksú;s., m%dfoaYSh f,alï fldÜ‌Gdifha .%du ks,Odß jiï myl ksjdi 8 lg ydks isÿ ù we;'

kd;a;kaäh yd uyjej m%dfoaYSh f,alï fldÜ‌Gdij, mÈxÑj isá mjq,a 295 l idudðlhka oyilg wdikak mssßila‌ Bfha fmrjrej jkúg .xj;=r ksid wj;ekaj isá;s'

uykqjr .ukd.ukhg ndOd

mj;sk j¾Idj;a iu. kdhheï yd mia‌ l÷ lvd jeàu ksid uykqjr Èia‌;%sla‌lfha ud¾. lSmhl .ukd .ukhg ndOd meñK ;sfí'

ud¾. ;=<g mia‌ yd .,a lvd jeàfuka fuu wjysr;d we;s ù ;snQ w;r ta wkqj .ïfmd< fyïud;.u ud¾.fha wïnq¿jdj wi,skao .ïfmd< fod¿j yryd ud¾.fha .fkaf.dv m%foaYh yd wdähdlvj; fufia wjysr ù ;sfí'

-Èjhsk